Algemeen

Groeten uit de Gordel van smaragd

Op welke manier werd er aan de Nederlandse kinderen verteld hoe het koninkrijk er aan de andere kant van de wereld uit zag? Dankzij verschillende exotische en paradijselijke schoolplaten van een bijzonder groot aantal uitgeverijen in de 19e en 20e eeuw. Blijkbaar was het lucratief, schoolplaten over Nederlands-Indië, er werden talloze beeltenissen gemaakt. Vanaf 15 februari 2020 start in het Schoolplatenmuseum de expositie ‘Groeten uit de Gorden van smaragd’. Hierin zijn ook schoolplaten te zien over Suriname en de Caribische eilanden.

Ter plaatse zien

Omdat internet nog niet bestond, trok uitgever Wolters in Groningen de beurs en stuurde tekenaars Isings, Beckman en Gabriëlse naar de Oost. Ze moesten met eigen ogen zien hoe het tropische Nederland er uit zag. De tekeningen werden ter plaatse gemaakt en door Wolters omgezet tot schoolplaten voor de Nederlandse scholen. Uitgever Noordhoff koos voor een andere opzet. De uitgever kocht schilderijen over Indonesië over en drukte deze af op platen. De schoolplaten werden ook gebruikt in Nederlands-Indië. Conservator-eigenaar Piet Heeringa van het Schoolplatenmuseum: “We hadden al een tijd een grote diversiteit aan platen over koloniaal Indonesië in het bezit. Ze zijn erg aansprekend en meestal volledig anders dan de Nederlandse platen. Met de expositie laten we een groot aantal zien, gemaakt door verschillende tekenaars.”

 

Gordel van Smaragd

De titel ‘Gordel van smaragd’ voor de expositie is gekozen, als een bijnaam van Nederlands-Indië die bedacht werd door auteur Multatuli. Het is een verwijzing naar de uitgestrektheid van de eilandengroep en de schoonheid van de natuur van Indonesië. De uitgevers die kozen voor de serie van Nederlands-Indië

 

75 jaar bevrijding

Tegelijk met de expositie worden een aantal kaarten en schoolplaten geëxposeerd over de Tweede Wereldoorlog omdat 2020 het jaar is van 75 jaar bevrijding. Een bijzonder exemplaar van 2 bij 2,40 meter met alle concentratiekampen van de Nazi’s hangt ook in het museum.