Algemeen

Open Monumentendag
Het Doktershûs in Stiens: gebouwd om te blijven

Op 13 september stelt Stichting Stinze-Stiens het Doktershûs open ter gelegenheid van Open Monumentendag. Dit jaar is het thema ‘Erfgoed en Architectuur’. Zowel op Europees niveau als landelijk benadrukt men ‘de waarde van de verscheidenheid aan historische gebouwen die ons land verrijken en nodigt men uit om na te denken over de toekomst van dit erfgoed. Architectuur is meer dan bakstenen en beton. Het weerspiegelt onze identiteit, toont de ambities van het verleden en biedt een venster op wat komen gaat.’

Fotobijschriften
1. Voorgevel Doktershûs, foto door Trudy van Riemsdijk-Zandee
2. Vloer hoofdingang en granito vloer zijgang, foto door Trudy van Riemsdijk-Zandee
3. Apotheek, foto door Edward Roussou

In Stiens werden in 1968 diverse panden als Rijksmonument geregistreerd waaronder het Doktershûs. Men voelde goed aan dat een dergelijk pand waardevol is om te behouden. Niet alleen is het beeldbepalend in het dorp maar ook vertelt het iets over de historie en de sociale samenhang.

Doktershûs
Het Doktershûs uit 1838 oogt van buiten streng maar voornaam met een rijk versierde dakkapel met klassieke elementen. Het pand is een typisch vroeg voorbeeld van het neoclassicisme in Friesland. Ruim vijftig jaar na de bouw, in 1894, werd het huis volgens de voorschriften van die tijd uitgebreid met een apotheek aan de achterzijde en binnen kreeg de gang een monumentale allure.
In deze prachtig beschilderde gang heet een geschilderde vaas met bloemen de bezoeker welkom. Het plafond is gedecoreerd met goud versierde ornamenten en de vloer belegd met Engelse mozaïektegels, een mooi voorbeeld uit het vroeg-industriële tijdperk. Een fraai gestileerde geschilderde plantrank in Art Nouveau stijl is later toegevoegd aan de gemarmerde lambrisering. Een deur tussen het voor- en achterhuis met een fraai geëtste ruit van de glasfabriek Bouvy Dord[recht] sluit de gang af. Deskundigen noemen de gang uniek omdat nog maar weinig van dergelijke rijk gedecoreerde entrées uit die tijd over zijn. Andere verrassingen zijn: diverse originele plafonds en twee reproducties van teruggevonden historisch behang. De dorpsapotheek uit 1894 is weer in oude glorie hersteld en voorzien van negentiende-eeuwse opstandflessen, pillendoosjes en andere benodigdheden. Een historische apotheek ‘aan huis’ in een Doktershûs is waarschijnlijk uniek in Nederland.

Het Doktershûs is een voorbeeld van het verduurzamen van historisch erfgoed. Zo ‘bouwen we om te blijven’. Tijdens de rondleidingen zal hieraan ook aandacht besteed worden. Tijdens de Nationale Duurzame Huizen Route in 2018 verkoos de deskundige jury het Doktershûs tot ‘Duurzaamste huis van Nederland’ in de categorie ‘Woning voor 1945’.

Praktische informatie
Zaterdag 13 september zijn er rondleidingen om 10.00, 11.15, 14.00 en 15.15 uur door het Doktershûs. De toegang is gratis. Startpunt is Pakhûs SOLO, Smelbrêge 9, 9051BH Stiens.

Reserveren is noodzakelijk om teleurstelling te voorkomen.
Opgave vanaf 1 september via de website www.stinze-stiens.nl

Indien er op de dag zelf nog plaats is, kun je je ter plekke aanmelden in Pakhûs SOLO.

Vanwege de beperkte ruimte is het pand alleen toegankelijk via een rondleiding. Deze rondleiding duurt ca. 45 minuten. Helaas is het pand niet toegankelijk voor rollators. Binnen is er voldoende zitgelegenheid. Toegang met een rolstoel graag in overleg via info@stinze-stiens.nl.