Tentoonstelling ‘Gezichten die niets voor mij betekenen’ van Anno Dijkstra in Marrum

Anno Dijkstra creëert een levensecht portret van een willekeurige voorbijganger en plaatst dit in de openbare ruimte. Hij baseert zich daarbij op alle informatie die openlijk te verkrijgen is over die willekeurige burger. U kunt het zijn---wat zou u ervan vinden? Dijkstra maakt het beeld met alle zorg die goede kunst kenmerkt. Met de hand een beeld van een persoon maken eist dat de kunstenaar zijn eigen tijd, ambachtschap en toewijding geeft. Het maken is een intiem proces dat hopelijk het aankijken van de echte persoon evenaart. We willen gezien worden. En we moeten ook gezien worden. Samenleven begint met elkaar aankijken. Als anderen naar jou kijken, getuigt dat dus ook van zorg om jou. Maar het wordt ingewikkeld wanneer we ook op afstand gezien kunnen worden, via foto's en filmpjes, bijvoorbeeld, of bewakingscamera's. Foto's produceren echter niet het beeld van de ander dat we zien als we hen aankijken, maar een "Nabeeld". Als je iemand écht aankijkt ontstaat er verbinding.

Een "Nabeeld" is dus iets heel anders. Het is een gefixeerd beeld dat ontstaat door alle afbeeldingen en opmerkingen die er over en van ons circuleren. Op internet of op bewakingscamera's —laten we sporen achter waarmee onze persoonlijkheid geconstrueerd zou kunnen worden zonder dat men ons ervoor hoeft aan te kijken. Zo'n nabeeld heeft Anno Dijkstra, met gebruikmaking van een telelens en een geblindeerde auto, van een aantal willekeurige voorbijgangers in Friesland gemaakt.

Het kan jouw beeld zijn dat Dijkstra heeft geboetseerd. Zou je dat willen? En zou je willen dat het in de publieke ruimte geëxposeerd wordt? Zou je er je vrienden op wijzen, of juist niet? Ben je benauwd om je privacy? Denk eens na over de sporen die je in de wereld achterlaat. We willen gezien worden, willen dat anderen ons zien. We willen zelf ook anderen zien. Maar al die nabeelden, wat moeten we daarmee? Dijkstra's Nabeeld is dus niet alleen een standbeeld. Het is ook een thema én een portret van iemand die eerst niemand voor hem was, maar die hopelijk voor ons tot leven zal komen.

Een kil hard object geïnspireerd op een schavot. Wanneer je het portret van dichtbij wilt zien moet je op het podium gaan staan. Hierdoor sta je iets te dichtbij, zeer intiem oog in oog, een op een, met de geportretteerde persoon. Maar tevens word je door dit te doen ook zichtbaar voor anderen, je wordt onderdeel van het werk.