Column: Wat je zegt, ben je zelf…

Het fascineert mij hoe we met elkaar communiceren. Van nature op zoek naar een ‘waarom’, ben ik nieuwsgierig, waarom we zeggen wat we zeggen en hoe. Ook ben ik benieuwd naar hoe het toch kan dat er regelmatig misverstanden ontstaan, terwijl we toch dezelfde taal spreken.       

We praten wat af met z’n allen. Gesprekken over het werk. Over koetjes en kalfjes. Ditjes en datjes. En over ‘de dingen des levens’, variërend van grote blijdschap tot intens verdriet. We delen daarin op talloze manieren. In een persoonlijk gesprek. Of als mededeling of reactie via Social Media. Ik ben vaak verbijsterd hoe er online gecommuniceerd wordt: mensen die elkaar, anoniem vanachter een toetsenbord, de meest afschuwelijke dingen toewensen. Ik probeer me de discussie dan in het echt voor te stellen, waarbij mensen tegenover elkaar staan en elkaar in de ogen kunnen kijken. Ik durf er wat onder te verwedden, dat het er dan heel anders aan toegaat…

Een groot deel van ons denken en doen wordt volgens mij o.a. beïnvloed door waarden en normen die we hanteren. Door onze ervaringen en mind-set. Door de mate waarin we ons kunnen verplaatsen in een ander. En door onze dynamiek. We kijken allemaal door onze eigen bril naar de wereld. En nemen die in kleur, zwart/wit of iets ertussenin waar, als een glas dat half vol of half leeg is. Met onze ingebouwde filters en patronen luisteren, kijken en voelen we. En van daaruit reageren we ook. Zoals ik ernaar kijk is wat we zeggen dus onze waarheid. En niet een vaststaand feit.   

Hoe bijzonder is het, dat we dezelfde woorden gebruiken en er toch totaal andere gedachtes of gevoelens bij kunnen hebben. Neem het woord regen. Feitelijk is het een vorm van neerslag waarbij waterdruppels uit een wolk vallen. Filters en patronen echter, voegen er van alles aan toe. Zo kan er een wens of verlangen aan geplakt zitten. Denk aan boeren die snakken naar regen, omdat gewassen door aanhoudende droogte, verdorren. Of een negatieve associatie. Probeer je maar voor te stellen dat je besloten hebt te kamperen. En dat het net die week zo enorm hoost, dat je met tent en al de camping afgespoeld wordt. Regen kan ook gevoelens van geborgenheid of verdriet oproepen. Het is maar net wat voor associatie iemand ermee heeft. Datzelfde geldt voor woorden als liefde, pijn, geluk, verlies, armoede, rijkdom, discriminatie, Corona en Oekraïne… de woorden kunnen net zoveel gedachtes, gevoelens en emoties oproepen als dat er mensen zijn. Simpelweg, omdat we allemaal onze eigen filters en patronen hebben.

Communicatie zie ik zelf steeds meer als het delen en kennis nemen van elkaars binnenwereld rond iets dat net als het woord ‘regen’ gewoon ‘is’. Daarbij brengt communicatie met de ander me ook steeds dichter bij de kern van wie ik ben. Een uitdagend, soms  confronterend en tegelijk prachtig proces. Zeker in deze tijd wil ik graag geloven dat belangstelling hebben voor elkaar, elkaars drijfveren en manieren waarop we naar de wereld kijken, de verdraagzaamheid kan vergroten. Dat het kan bijdragen aan meer wederzijds begrip. En aan groei, wanneer we andere, nieuwe invalshoeken en manieren ontdekken om naar dingen te kijken. Heel, heel misschien kunnen we de wereld dan samen, op dit vlak en voor het stukje dat wij er invloed op hebben, een beetje mooier en meer leefbaar maken λ 

Sanne Verhoef